Từ một huyện ven biển giàu truyền thống đến hình mẫu phát triển nông thôn mới kiểu mẫu, Hải Hậu không chỉ tiên phong trong xây dựng nông thôn mới mà còn bứt phá mạnh mẽ với Chương trình OCOP – trở thành địa phương có nhiều sản phẩm OCOP nhất tỉnh Nam Định, nơi hội tụ những giá trị đặc trưng, sáng tạo và khát vọng vươn xa.
Với tinh thần tiên phong, chủ động và sáng tạo, Huyện Hải Hậu đã ghi dấu ấn đậm nét trong hành trình thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của tỉnh Nam Định. Đến năm 2025, Hải Hậu là địa phương dẫn đầu về số lượng sản phẩm OCOP với 137 sản phẩm được công nhận, chiếm 22,7% tổng số sản phẩm OCOP toàn tỉnh. Trong đó, Hải Hậu là huyện duy nhất của tỉnh sở hữu sản phẩm OCOP 5 sao – “Ecohost Hải Hậu”, đóng vai trò là điểm nhấn và là niềm tự hào của người dân trong hồi nhập kinh tế.
Không chỉ nổi bật về số lượng, Hải Hậu còn vượt trội về chất lượng sản phẩm OCOP với 24/137 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, chiếm 17,5%. Những con số biết nói ấy không chỉ phản ánh quy mô, mà còn cho thấy tư duy chiến lược, cách làm bài bản và sự lan tỏa mạnh mẽ của Chương trình OCOP tại Hải Hậu – một trong những vùng đất giàu tiềm năng và bản sắc nhất của tỉnh Nam Định.
Ảnh: Sản phẩm OCOP 4 sao Sứa ăn liền Phương Trang
Nguồn lực từ sự quyết tâm và chỉ đạo sâu sát của các cấp chính quyền
Để đạt được kết quả ấn tượng như vậy, huyện Hải Hậu đã triển khai chương trình OCOP một cách bài bản và sáng tạo. Huyện tổ chức nhiều các buổi tập huấn, hướng dẫn chi tiết từ khâu ý tưởng sản phẩm, xây dựng tiêu chí phù hợp, chuẩn hóa chất lượng, hoàn thiện hồ sơ minh chứng, đến quy trình đánh giá. Vai trò chỉ đạo của UBND huyện, Văn phòng Điều phối nông thôn mới huyện, UBND các xã, thị trấn và các đơn vị chuyên môn được thể hiện rõ nét, khi thường xuyên bám sát cơ sở, phân công cán bộ hỗ trợ tận nơi để đảm bảo từng sản phẩm đều đáp ứng được các tiêu chí chặt chẽ của OCOP. Các tổ tư vấn, hội đồng đánh giá cấp huyện cũng hoạt động tích cực, phối hợp đồng bộ, góp phần nâng cao hiệu quả triển khai chương trình.
Chính quyền huyện cũng linh hoạt huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, hợp tác xã và cá nhân trên địa bàn; khuyến khích các đối tượng để xuất phát từ nghề truyền thống, đặc sản địa phương như nước mắm, rượu, bún miến, mắm tôm… để phát triển sản phẩm lại theo hướng OCOP.
Chủ thể OCOP Hải Hậu: Mỗi sản phẩm là một câu chuyện – phát huy tối đa lợi thế vùng miền
Trong danh sách 137 sản phẩm OCOP của huyện, nhiều sản phẩm đã trở thành thương hiệu được người tiêu dùng biết đến, phản ánh rõ lợi thế về nông nghiệp, chế biến thủy sản và du lịch nông thôn. Một số nhóm sản phẩm đặc biệt tiêu biểu có thể kể đến như:
- “Ecohost – Hải Hậu”: sản phẩm OCOP 5 sao duy nhất của tỉnh, gắn với du lịch trải nghiệm, du lịch nông thôn bền vững là điểm nhấn trong các mô hình du lịch nông thôn trên cả nước.
- Nhóm sản phẩm từ lúa gạo: Gạo Tết Vua, Gạo Tám đặc sản, Gạo Tám xoan bao tử, Gạo nếp Vò Gi… khẳng định chất lượng thơm ngon đặc trưng và chiến lược phát triển vùng nguyên liệu hướng tới xuất khẩu.
- Nhóm sản phẩm chế biến từ thủy sản: chả cá, chả mực giã tay, xúc xích cá, sứa ăn liền, cá thu cắt khúc, nõn tôm biển… với các thương hiệu như Thành Vui, Hải Điền, Tâm An, Vạn Hoa, Ninh Cơ… đều được chế biến bài bản, đầu tư công nghệ và nhận diện thương hiệu tốt.
- Nhóm nước mắm, mắm tôm: Cường Là, Vạn Hoa, Tân Phú, Ninh Cơ, Phú Long, Lâm Bão… đã chuẩn hóa quy trình, bao bì, bảo quản và từng bước xây dựng thương hiệu vùng miền.
- Nhóm đông trùng hạ thảo: từ các cơ sở như Phú Long, Phạm Văn Vịnh, Trần Thị Mai cho thấy tiềm năng dược liệu ứng dụng cao.
- Sản phẩm nông sản trắng: như trứng gà, trứng vịt của Công Phượng, HTX Hải Thanh đạt tiêu chuẩn đóng gói – truy xuất.
Nhóm Bánh nhãn, Tinh bột nghệ bún, miến, mì, giá đỗ: như Bánh nhãn, Tinh Bột Nghệ, miến dong Trâm Gà, mì gạo Huệ Đồng, bún tươi ông Tụy… thể hiện khả năng tổ chức sản xuất bài bản của các hộ và HTX.
Có thể nói, mỗi nhóm sản phẩm là một minh chứng cho cách Hải Hậu khai thác lợi thế vùng – từ nông nghiệp, thủy sản đến dược liệu và ẩm thực – để xây dựng thương hiệu OCOP gắn với bản sắc riêng biệt.
Chiều sâu phát triển – khi OCOP là động lực nâng tầm thế mạnh vùng
Các chủ thể OCOP Hải Hậu không để OCOP là dấu mốc danh hiệu để dừng lại, mà coi đó là động lực để tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, đổi mới bao bì, thiết kế nhãn mác, đầu tư truy xuất nguồn gốc, xây dựng câu chuyện sản phẩm gắn với văn hóa bản địa, đăng ký mã số mã vạch, xây dựng website, mở rộng kênh phân phối…
Nhiều sản phẩm như mắm tôm, nước mắm, đông trùng hạ thảo, trà thảo dược, tinh bột nghệ, tinh bột hoàng thanh, xúc xích cá, chả mực giã tay… đã tiếp cận các chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, thị trường thành phố lớn và tham gia các sàn giao dịch trực tuyến.
Kết quả và hiệu quả của sự đầu tư đúng hướng
Việc được chứng nhận OCOP đã giúp nhiều cơ sở sản xuất ở Hải Hậu tự tin hơn trong hoạt động kinh doanh, dễ dàng tiếp cận thị trường, nâng cao vị thế sản phẩm, đồng thời mở rộng hợp tác và liên kết vùng. Nhiều sản phẩm trước đây chỉ tiêu thụ trong phạm vi hẹp, nay đã có mặt tại chuỗi thực phẩm sạch, hội chợ lớn trong và ngoài tỉnh, từng bước hướng đến xuất khẩu.
OCOP không chỉ giúp nâng tầm thương hiệu sản phẩm mà còn lan tỏa tinh thần phát triển kinh tế cộng đồng một cách bền vững. Đây chính là nền tảng để các sản phẩm OCOP trên địa bàn huyện Hải Hậu tiếp tục bứt phá trong thời gian tới. Từ ngày 1/7/2025, khi tổ chức bộ máy hành chính cấp huyện được sắp xếp lại, vai trò triển khai chương trình OCOP sẽ được chuyển giao về các xã. Trên cơ sở nền tảng và thành tựu đã đạt được, chính quyền cấp xã sẽ là trung tâm dẫn dắt chương trình OCOP, tiếp tục phát huy hiệu quả theo các định hướng trọng tâm:
- Khuyến khích các sản phẩm OCOP 3 sao nâng hạng lên 4 sao
- Mở rộng quy mô sản xuất, tăng sản lượng theo hướng an toàn, hữu cơ
- Tiếp cận các hỗ trợ về sở hữu trí tuệ, truy xuất nguồn gốc, tên miền website, truyền thông số
Kết hợp du lịch, trải nghiệm, giáo dục OCOP như mô hình Ecohost
Ảnh: Sản phẩm OCOP 4 sao Trà thương hiệu Ogatea
OCOP Hải Hậu – Từ nền tảng dẫn đầu đến vai trò kết nối và lan tỏa
Hải Hậu không chỉ là địa phương có số lượng sản phẩm OCOP nhiều nhất tỉnh, mà còn là hình mẫu về cách tổ chức thực hiện chương trình một cách bài bản, thực chất và mang chiều sâu chiến lược. Những kết quả đã đạt được là minh chứng rõ ràng cho tinh thần đổi mới không ngừng, sự đồng hành sát sao của chính quyền và nỗ lực bền bỉ từ các chủ thể sản xuất trên địa bàn.
Trong bối cảnh chuyển giao, chính quyền cấp xã sẽ kế thừa và phát huy kinh nghiệm triển khai OCOP từ cấp huyện, chủ động phát huy tiềm năng nội tại của địa phương, khơi dậy thế mạnh bản địa, tạo nên những sản phẩm có giá trị bền vững và bản sắc rõ nét.
Từ một vùng đất nổi tiếng với nghề muối, nước mắm, sản xuất nông nghiệp và chế biến thực phẩm, Hải Hậu hôm nay đã khoác lên mình một diện mạo mới – năng động, sáng tạo và bản lĩnh hội nhập. OCOP không chỉ là sản phẩm – mà còn là biểu tượng cho khát vọng vươn xa của một huyện nông thôn mới tiêu biểu đầu tiên của tỉnh Nam Định.
Bài học từ Hải Hậu cho thấy, khi có quyết tâm chính trị rõ ràng, có cơ chế hỗ trợ kịp thời và sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị – thì OCOP không đơn thuần là một chương trình, mà chính là đòn bẩy chiến lược để phát triển kinh tế nông thôn hiện đại. Trong thời gian tới, các xã trên địa bàn Hải Hậu cần tiếp tục phát huy thế mạnh về sản phẩm truyền thống, tăng cường ứng dụng công nghệ, chế biến sâu và mở rộng kênh tiêu thụ thông qua thương mại điện tử, góp phần khẳng định vị thế vững chắc của sản phẩm OCOP Hải Hậu trên bản đồ OCOP toàn quốc – và cũng là đóng góp quan trọng cho thương hiệu OCOP tỉnh Nam Định: vùng đất của giá trị truyền thống, chất lượng cao và khát vọng phát triển bền vững.