Tinh thần OCOP lan tỏa từ những giá trị bản địa
Trong dòng chảy đổi mới nông thôn, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) không chỉ là một chính sách phát triển kinh tế nông thôn, mà đã trở thành sợi dây kết nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa tiềm năng và thực tiễn, giữa ý chí của chính quyền và khát vọng của người dân. Tại Nam Định – vùng đất giàu truyền thống văn hóa và sản xuất – OCOP đã thực sự bén rễ sâu, tạo nên chuyển động mạnh mẽ và lan tỏa khắp các vùng quê.
Bằng cách tiếp cận bài bản, đồng hành thực chất, các cấp chính quyền trong tỉnh đã cùng các cơ sở sản xuất thắp lên tinh thần đổi mới, sáng tạo và bền bỉ vươn lên. Từng sản phẩm OCOP được hình thành không đơn thuần là hàng hóa, mà là kết tinh của mồ hôi, trí tuệ và tình yêu với quê hương đất nước.
Kết quả đáng ghi nhận – OCOP Nam Định vững bước giữa dòng chảy hội nhập
Đến hết tháng 6 năm 2025, tỉnh Nam Định đã công nhận tổng cộng 604 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, tăng thêm 75 sản phẩm so với năm 2024. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh đã hoàn tất đánh giá và công nhận 101 sản phẩm, trong đó:
- 75 sản phẩm mới được công nhận lần đầu
- 03 sản phẩm được nâng hạng sao
23 sản phẩm được công nhận lại sau cải tiến
Đáng chú ý, trong tổng số sản phẩm hiện có, 01 sản phẩm đã được công nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia, 03 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 68 sản phẩm OCOP 4 sao và 532 sản phẩm đạt chuẩn 3 sao.
Những con số không chỉ minh chứng cho sự tăng trưởng ấn tượng về lượng, mà còn cho thấy tinh thần làm việc bền bỉ, sự đồng lòng giữa chính quyền và các chủ thể sản xuất, từ đó khẳng định vị thế vững chắc của Nam Định trên bản đồ OCOP quốc gia.
Cơ cấu sản phẩm: Thực phẩm lên ngôi – định hình thế mạnh tỉnh nhà
Khi nhìn vào cơ cấu phân loại sản phẩm OCOP, có thể dễ dàng nhận ra một điểm nhấn nổi bật: sản phẩm thực phẩm chiếm tỷ lệ áp đảo với 544 sản phẩm, tương đương hơn 90% tổng sản phẩm OCOP toàn tỉnh. Đây là minh chứng rõ nét cho việc tỉnh Nam Định đã biết phát huy lợi thế từ những làng nghề truyền thống, nguồn nguyên liệu địa phương phong phú và kỹ năng chế biến đặc sắc.
🌾 Thực phẩm (544 sản phẩm): bao gồm đa dạng nhóm sản phẩm như bánh kẹo, giò chả, nem, nước mắm, bún khô, nông sản chế biến… Không chỉ đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, các sản phẩm này còn được đầu tư mạnh về mẫu mã, nhãn hiệu và truy xuất nguồn gốc.
🍹 Đồ uống (37 sản phẩm): chủ yếu là các dòng sản phẩm truyền thống như rượu nếp, trà thảo dược, nước lên men… mở ra tiềm năng tiếp cận thị trường cao cấp hơn.
🎨 Thủ công mỹ nghệ (10 sản phẩm) và 🌿 Sinh vật cảnh (9 sản phẩm): tuy số lượng chưa nhiều, nhưng mang đậm bản sắc địa phương, hướng đến những phân khúc thị trường tinh tế, giàu tính văn hóa.
🚜 Du lịch nông thôn (3 sản phẩm) và 💄 Mỹ phẩm (1 sản phẩm): là dấu hiệu tích cực cho thấy OCOP tỉnh đang mở rộng sang các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao, gắn với dịch vụ, trải nghiệm và nhu cầu tiêu dùng hiện đại.
Như vậy, từ một nền tảng vững chắc là thực phẩm, OCOP Nam Định đang từng bước “bung nở” sang nhiều ngành hàng mới – đó cũng chính là chiến lược dài hạn để tạo sự phát triển bền vững.
Bản đồ OCOP địa phương: Hải Hậu và Giao Thủy – hai cánh chim đầu đàn
Nếu ví OCOP là cánh đồng trăm hoa đua nở, thì mỗi huyện, thành phố chính là những “cánh đồng” riêng, với đặc thù, thế mạnh và tốc độ phát triển khác nhau. Trong đó, Hải Hậu và Giao Thủy đang thực sự trở thành hai “đầu tàu” dẫn dắt phong trào OCOP toàn tỉnh:
- Hải Hậu: dẫn đầu với 137 sản phẩm, không chỉ nổi bật về số lượng mà còn là địa phương duy nhất có sản phẩm đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia (Ecohost – sản phẩm du lịch cộng đồng). Các sản phẩm thực phẩm truyền thống như bánh nhãn, nước mắm, chả cá… được bảo tồn và nâng tầm.
- Giao Thủy: xếp thứ hai với 132 sản phẩm, mạnh về nhóm hải sản chế biến, sản phẩm nông nghiệp hữu cơ và các sản phẩm gắn với vùng đệm Vườn Quốc gia Xuân Thủy. Đây là địa phương tiêu biểu trong phát triển OCOP gắn với sinh thái và bảo tồn.
Các địa phương như Nghĩa Hưng (57 sản phẩm), TP. Nam Định và Xuân Trường (cùng 54 sản phẩm), Trực Ninh (51 sản phẩm) cũng cho thấy sự phát triển đồng đều, với nhiều sản phẩm tiềm năng, nhất là trong nhóm thực phẩm và đồ uống.
Trong khi đó, các huyện như Ý Yên, Nam Trực và Vụ Bản, dù có số lượng sản phẩm thấp hơn, nhưng lại đang tập trung cải tiến chất lượng, nâng sao cho các sản phẩm đặc thù như miến dong, đồ gỗ mỹ nghệ, tương truyền thống…
Tất cả cho thấy bức tranh phát triển OCOP toàn tỉnh Nam Định vừa đồng bộ, vừa có điểm nhấn rõ nét theo từng vùng.
Ghi nhận sự đồng hành và cống hiến
Không thể có kết quả hôm nay nếu thiếu đi sự quyết liệt trong chỉ đạo, sự đồng hành kiên trì của các cấp chính quyền – từ Sở, ngành chuyên môn đến các huyện, xã – trong việc hỗ trợ tư vấn, rà soát hồ sơ, hướng dẫn kỹ thuật, tổ chức đánh giá.
Và cũng không thể thiếu những nỗ lực thầm lặng nhưng phi thường của các chủ thể sản xuất OCOP – là những người nông dân, doanh nhân, hợp tác xã đã không quản ngày đêm, miệt mài cải tiến sản phẩm, đầu tư công nghệ, xây dựng thương hiệu.
Sự cộng hưởng ấy tạo nên sức bật mạnh mẽ, đưa chương trình OCOP Nam Định từ “phong trào” trở thành “nền tảng phát triển kinh tế nông thôn” thực sự.
Định hướng tương lai – OCOP Nam Định hội nhập không mất bản sắc
Ngày 1/7/2025, tỉnh Nam Định chính thức sáp nhập cùng Ninh Bình và Hà Nam, hình thành tỉnh mới Ninh Bình. Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để OCOP Nam Định vươn tầm khu vực, mở ra một chương mới trong tiến trình phát triển.
Trong bối cảnh đó, OCOP Nam Định xác định:
- Giữ vững bản sắc: tiếp tục phát triển những sản phẩm đặc trưng vùng miền, gắn với làng nghề, văn hóa địa phương.
- Tăng cường liên kết vùng: xây dựng các chuỗi sản phẩm OCOP liên tỉnh, từ sản xuất đến tiêu thụ.
- Đẩy mạnh chuyển đổi số: đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử, xây dựng hệ sinh thái kinh tế số nông thôn.
- Nâng cao chất lượng: tập trung nâng sao, chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế để hướng tới xuất khẩu.
OCOP Nam Định – Giá trị không chỉ là con số
Chặng đường OCOP của Nam Định đến thời điểm sáp nhập là hành trình đáng tự hào – không chỉ ở con số 604 sản phẩm được công nhận, mà còn bởi niềm tin, khát vọng và sự đoàn kết của toàn hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.
Từ những phiên chợ quê đến các sàn thương mại điện tử, từ sản phẩm làng nghề đến các gian hàng quốc tế, OCOP Nam Định đã và đang viết tiếp một câu chuyện đầy cảm hứng – câu chuyện về lòng yêu nghề, yêu đất, yêu quê hương và niềm tin vào giá trị Việt.