Điều Kiện Thuận Lợi Để Xây Dựng Vùng Nguyên Liệu Sen
Nam Định, vùng đất giàu truyền thống văn hóa và nông nghiệp, sở hữu những điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển vùng nguyên liệu sen. Với địa hình đồng bằng ven biển, hệ thống ruộng trũng rộng lớn tại các huyện như Trực Ninh, Nghĩa Hưng, Xuân Trường và Giao Thủy không chỉ cung cấp nguồn nước ổn định mà còn mang đến thổ nhưỡng phù hợp cho cây sen sinh trưởng và phát triển.
Khí hậu ôn hòa, lượng mưa đều đặn và các chương trình hỗ trợ phát triển nông nghiệp của địa phương đã khuyến khích người dân chuyển đổi các vùng đất trũng kém hiệu quả sang trồng sen. Điều này không chỉ giúp cải thiện kinh tế mà còn mang lại những lợi ích bền vững về môi trường như làm sạch nguồn nước và cải tạo đất.
Cây sen là loài cây mang lại giá trị kinh tế đa dạng. Từ củ sen, hạt sen, lá sen, ngó sen đến hoa sen, mỗi bộ phận đều có thể chế biến thành các sản phẩm có giá trị cao. Hạt sen được dùng trong chế biến thực phẩm, trà và dược liệu; lá sen có thể làm trà thanh nhiệt; củ sen được chế biến thành các món ăn truyền thống hay các sản phẩm tinh bột dinh dưỡng cao cấp.
Tận dụng những lợi thế sẵn có, nhiều cơ sở sản xuất tại Nam Định đã xây dựng các vùng trồng sen liên kết nhằm phát triển các sản phẩm từ sen, tạo giá trị gia tăng cao. Đây chính là tiền đề để hình thành các sản phẩm OCOP từ cây sen, mang lại giá trị gia tăng cao và nâng cao vị thế nông sản của tỉnh trên thị trường.
Các Sản Phẩm OCOP Tiêu Biểu Từ Cây Sen
Với mục tiêu của Chương trình OCOP là phát triển các sản phẩm truyền thống, khai thác thế mạnh đặc trưng và đặc sản của địa phương, Nam Định đã tận dụng tiềm năng từ cây sen để phát triển thành công các sản phẩm OCOP. Các sản phẩm OCOP từ cây sen của Nam Định đã khẳng định vị thế trên thị trường, không ngừng nâng cao cả về chất lượng và số lượng. Các sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn có tiềm năng phát triển ra thị trường quốc tế, tiêu biểu trong số đó là các sản phẩm:
- Tinh Bột Củ Sen Và Trà Củ Sen Viagri – của Công ty TNHH Viagri, xã Trực Chính, huyện Trực Ninh là đơn vị tiên phong trong sản xuất các sản phẩm từ sen. Hai sản phẩm OCOP 3 sao nổi bật của công ty là tinh bột củ sen và trà củ sen Viagri:
- Tinh Bột Củ Sen Viagri: Được làm từ những củ sen tươi, thu hoạch từ vùng liên kết sản xuất đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Sản phẩm trải qua quy trình chế biến hiện đại, giữ nguyên giá trị dinh dưỡng cao, mang lại sự tiện lợi cho người tiêu dùng khi dùng pha uống hoặc chế biến các món ăn như chè, súp.
- Trà Củ Sen Viagri: Được sản xuất từ 100% củ sen tươi đạt tiêu chuẩn HACCP, trà củ sen là sản phẩm thiên nhiên, an toàn cho sức khỏe. Chỉ cần pha 10-20 gram trà với nước sôi ở 90 độ C, để khoảng 10-15 phút là có thể thưởng thức. Trà không chỉ thơm ngon bổ dưỡng mà còn có thể dùng thay nước uống hàng ngày, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại.
- Tinh Bột Củ Sen Thượng Hạng – Hộ Kinh Doanh Vũ Văn Anh
Hộ kinh doanh Vũ Văn Anh tại xã Trực Chính, huyện Trực Ninh đã phát triển sản phẩm tinh bột củ sen thượng hạng, một sản phẩm OCOP tiêu biểu với chất lượng và mẫu mã bao bì đẹp:
- Tinh Hoa Từ Đất Trực Ninh: Sản phẩm được làm từ những củ sen trồng tại xã Trực Chính, mang đậm hương vị tự nhiên và đại diện cho nét đẹp thanh khiết, bền bỉ của vùng đất này.
- Quy Trình Sản Xuất Hiện Đại: Kết hợp giữa phương pháp truyền thống và công nghệ hiện đại, tinh bột củ sen thượng hạng đạt tiêu chuẩn ISO 22000, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Giá Trị Kinh Tế Bền Vững: Việc sản xuất sản phẩm này đã góp phần chuyển đổi vùng đất trũng, tạo thêm thu nhập cho người dân và thúc đẩy kinh tế địa phương.
- Sản phẩm được bán phổ biến thông qua các kênh thương mại điện tử và kênh truyền thống, giúp hình ảnh sản phẩm Nông nghiệp của huyện Trực Ninh ngày càng biết đến rộng lớn hơn.
- Hạt Sen Tươi Và Hạt Sen Khô – HTX Sen Hồng
HTX Sản xuất và Dịch vụ Nông nghiệp Sen Hồng 18 tại xã Giao Hà, huyện Giao Thủy, là đơn vị duy trì và phát triển nghề trồng sen truyền thống. Hai sản phẩm tiêu biểu của HTX là hạt sen tươi sen hồng và hạt sen khô sen hồng:
- Các sản phẩm của HTX được sản xuất qua quy trình chọn giống, chăm sóc, thu hoạch tỉ mỉ và phơi khô tự nhiên, giữ trọn dưỡng chất và hương vị. Hạt sen không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn hỗ trợ sức khỏe, nâng cao đề kháng và cải thiện giấc ngủ.
- Với thông điệp “Từ làng sen Giao Hà, đến mọi nhà Việt Nam” HTX không ngừng mở rộng liên kết sản xuất vùng nguyên liệu, nâng cao chất lượng sản phẩm và quảng bá thương hiệu sen Nam Định.
- Trà Ướp Hoa Sen Bách Diệp – Tịnh Tâm Trà
Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thiên Trường Phát – phường Vị Xuyên, thành phố Nam Định đã tạo nên sản phẩm Trà Ướp Hoa Sen Bách Diệp – Tịnh Tâm Trà là sản phẩm độc đáo, kết hợp hoàn hảo giữa hương sen thanh khiết và trà truyền thống. Được sản xuất từ những bông sen tinh chọn tại các hồ sen trong lành của Nam Định, kết hợp với nghệ thuật ướp trà truyền thống và công nghệ hiện đại đạt chứng nhận ISO, sản phẩm mang đến chất lượng vượt trội.
Từng bông sen được chăm chút tỉ mỉ, hòa quyện cùng những búp trà xanh hái vào buổi sớm, giữ trọn hương vị thuần khiết và vị ngọt thanh tự nhiên. Trà Ướp Hoa Sen Bách Diệp – Tịnh Tâm Trà không chỉ là một thức uống thơm ngon mà còn là biểu tượng của sự bình yên, gợi nhớ đến văn hóa và cội nguồn quê hương. Với tâm huyết gìn giữ giá trị truyền thống và không ngừng đổi mới, Thiên Trường Phát đã đưa hương vị trà sen Nam Định vươn xa, lan tỏa tinh hoa văn hóa ẩm thực đến khắp mọi nơi.
Các sản phẩm OCOP từ nguyên liệu sen của Nam Định không chỉ là biểu tượng của sự sáng tạo mà còn là minh chứng cho nỗ lực phát triển bền vững và gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.
Định Hướng Phát Triển Sản Phẩm Từ Cây Sen
Để tiếp tục phát huy tiềm năng từ cây sen, cần xây dựng chiến lược phát triển vùng nguyên liệu bền vững. Trước tiên, việc liên kết giữa các hộ nông dân và doanh nghiệp là yếu tố then chốt, nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định và chất lượng cao cho quá trình sản xuất. Các mô hình hợp tác xã trồng sen cần được mở rộng, kết hợp với việc áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến để nâng cao năng suất.
Song song đó, việc đa dạng hóa sản phẩm từ cây sen, tập trung vào các sản phẩm có giá trị gia tăng như tinh bột sen cao cấp, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm tự nhiên, sẽ giúp mở rộng thị trường và tăng tính cạnh tranh. Ngoài ra, cần đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại, đặc biệt trên các nền tảng số, để đưa sản phẩm OCOP từ sen của Nam Định đến với nhiều đối tượng khách hàng hơn.
Trong tương lai, cây sen không chỉ là nguồn nguyên liệu chủ lực cho các sản phẩm OCOP mà còn là biểu tượng của sự phát triển bền vững, kết nối nông nghiệp với giá trị văn hóa và kinh tế. Với sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, cây sen được kỳ vọng sẽ trở thành điểm nhấn trong chiến lược phát triển nông nghiệp và OCOP của tỉnh Nam Định.